چهاردهم دسامبر، روز روشنفکران شهید، در بنگلادش

چهاردهم دسامبر، روز روشنفکران شهید، در بنگلادش

مترجم: کیانا کریم‌پور

هر ساله در چهاردهم دسامبر، روز روشن‌فکران شهید در کشور بنگلادش گرامی داشته می‌شود‌.

ملت بنگلادش هر سال چهاردهم دسامبر برای یادبود روشن‌فکرانی که طی جنگ آزادی‌بخشِ سال 1971 به‌دست قوای پاکستانی و هم‌پیمانانشان کشته شدند، روز روشن‌فکران شهید را گرامی می‌دارند.

در مارسِ 1971، مخاصمه‌‌ی کلانی در نتیجه‌ی انتخابات در پاکستانِ خاوری [بنگلادش امروزی] درگرفت. حزبی سیاسی به نام «لیگ عوامی» برنده‌ی‌ انتخابات شده بود. مناقشات هنگام تشکیل دولت جدید بالا گرفت. اوضاع به‌خصوص بین بنگالی‌ها و پاکستانی‌های باختری ملتهب بود. پس از آنکه «لیگ عوامی» نهضتی برای مقاومت مدنی به راه انداخت، خشونت نیز به دنبالش آمد. حامیان آن‌ها به بسیاری از شهروندان غیربنگالی حمله بردند و این آغاز جنگ آزادی‌بخش بنگلادش بود.

در چهاردهم دسامبر 1971، نیروهای پاکستانی که شکست را نزدیک می‌دیدند به ربودن و کشتار روشن‌فکران، فرهیختگان و متخصصان بنگالی روی آوردند. قصد آن‌ها از چنین عملی، فلج‌کردن کشور تازه‌آزادی‌یافته‌ی بنگلادش از نظر فکری بود. در میان این روشن‌فکران، معلمان، حقوق‌دان‌ها، دانشمندان، پزشکان، مهندسان و روزنامه‌نگاران بودند. آن‌ها را از خانه‌هایشان بیرون کشیدند، چشمانشان را بستند و به قتل رساندند.

بنا به گفته‌ی دولت موقت بنگلادش، 360 روشن‌فکر بدین ترتیب کشته شدند. هرچند درباره‌ی تعداد کشتگان گفته‌ها زیاد است. برخی شمار روشن‌فکران به‌قتل‌رسیده را بالای هزار تن تخمین می‌زنند و با وجود اینکه دولت قول داده است فهرستی جامع از کشته‌ها فراهم کند، چنین فهرستی تا به الان در دست نیست.

در 1993 دولت بنگلادش طرحی داشت تا در شهر داکا [پایتخت بنگلادش] یادبودی برای روشن‌فکران شهید بنا کند. ساخت بنای یادبودِ روشن‌فکران شهید در 1996 آغاز و در 1999 تکمیل شد. پیش از ساخته‌شدن این بنای یادبود، اعضای خانواده و عزیزان این شهدا به زیارت محوطه‌ای می‌رفتند که گفته می‌شود محل قبر دسته‌جمعی عزیزانشان بوده است.

 

این مقاله ترجمه‌ای است از Martyred Intellectuals Day